۰۶
اسفند
تاثیرات مواد هیومیکی در کشاورزی 3-7-بهبود خصوصیات بیولوژیکی گیاه وخاک 7-3-7-افزایش سرعت نقل و انتقال
تاثیرات مواد هیومیکی در کشاورزی
3-7-بهبود خصوصیات بیولوژیکی گیاه و خاک
7-3-7-افزایش سرعت نقل و انتقال مواد غذایی از ریشه به اندامهای هوایی
موادهیومیکی با راهکارهای مختلف موجب افزایش مقاومت گیاه در برابر سرمازدگی می شوند. مواد هیومیکی نخست با افزایش فعالیت میکروارگانیسم های خاک سبب گرم شدن خاک اطراف ریشه(ریزوسفر) می شوند. دومین راهکار این است که به دلیل بالا بودن گرمای ویژه آب، کالری بیشتری درون خاک ذخیره میشود و رطوبت خاک افزایش می یابد. در طول روز آفتاب به سطح زمین می تابد و آن را گرم می کند و در شب هنگام خاک خشک به سرعت گرما را از دست می دهد اما خاک مرطوب که کالری بیشتری ذخیره کرده است آهسته تر خنک می شود و درنتیجه احتمال سرمازدگی کاهش می یابد. سومین راهکار ایجاد رنگ تیره خاک است که در نتیجه آن انرژی خورشیدی بیشتری توسط خاک جذب می شود و در نهایت مواد هیومیکی با انتقال اسیدهای آمینه و افزایش متابولیسم درون سلولی با سرمازدگی مقابله می کند.
موادهیومیکی با افزایش فعالیت و جمعیت میکروارگانیسم های مفید خاک موجب رهاسازی آنتی بیوتیک ها و آلکالوئیدهای دفاعی، برعلیه عوامل بیماری زا می گردند. از سوی دیگر افزایش ضخامت دیواره سلولی نفوذ عوامل بیماری زا را کاهش می دهد. از منظر دیگر ازدیاد حجم ریشه بر اثر مصرف مواد هیومیکی سبب بهبود جذب تمام عناصر و بالا رفتن مقاومت درونی گیاه در مقابل بیماری ها می شود.
موادهیومیکی با فعالسازی پمپ پروتونی و افزایش قابلیت نفوذ غشاء سلولی موجب بهبود جذب عناصرغذایی توسط گیاه می شود. به عنوان نمونه مصرف فسفر به همراه مواد هیومیکی، میزان جذب فسفر را 25 درصد دفزایش می دهد و همچنین جذب نیترات را در سلولهای ریشه بطور معنی دار ارتقاء می بخشد.
مواد هیومیکی به صورت خارق العاده ای موجب افزایش سطح، قطر، حجم، طول و وزن خشک ریشه می گردد. این مواد با گرم نگه داشتن و حفظ رطوبت خاک، افزایش نفوذپذیری جدار سلول ها نسبت به آب و مواد غذایی، افزایش متابولیسم و فعالیت آنزیمی گیاه با انگیزه افزایش سطح و میزان تنفس ریشه، افزایش سطح بیومس ریشه را موجب می شوند.
موادهیومیکی منبع غذایی و همچنین محرک رشد قارچ ها و میکروارگانیسم های مفید تشکیل دهنده فلور خاک مانند Aspergillus niger، Penicillium glaucum، Bacillus mycoides، Scenedesum spp، Rizobium trifolli، R. japonica، R. leguminosaurum، R. meliloti و ... محسوب می شوند. موادهیومیکی با افزایش نفوذپری دیواره سلولی، تسریع در تولید پروتئین ها، اسیدهای نوکلئیک درون سلولی و بسیاری از مکانیسم های ناشناخته دیگر، به رشد و تکثیر موجودات زنده کمک می کنند.
بین 15 تا 25 درصد موادآلی تولید شده گیاه توسط فرآیند فتوسنتز، از محل ریشه ترشح و در اختیار فلور خاک قرار می گیرد و متقابلاً فلور خاک محصولات تولید شده خود نظیر هورمونها، آنزیم ها، آنتی بیوتیک ها و ... را به گیاه انتقال می دهند.
فلور خاک موجب تجزیه پسماندهای گیاهی و کودهای آلی و شیمیایی شده و آنها را به ترکیبات ساده قابل جذب توسط ریشه تبدیل می کند و با ترشح مواد اسیدی به انحلال و آزادسازی میکروالمنت های خاک کمک می کند. برخی از آنها همچون ریزوبیوم ها در ریشه گیاهان خانواده لگومینه موجب جذب و تثبیت نیتروژن در خاک می گردند. به بیان ساده در می یابیم که با افزودن مواد هیومیک به خاک و ازدیاد جمعیت فلور خاک شاهد تاثیرات شگرفی همچون بهبود خاک و تغذیه گیاه خواهیم بود.
اسیدهیومیک با فسفات ها کمپلکس تشکیل داده و بدین سان اثرات بلوکه شدن و تثبیت آن ها را در خاک کاهش می دهد و آن را به فرم قابل جذب برای گیاه تبدیل می کند.
در ساختمان شیمیایی اسیدهیومیک ازت به دو فرم نیتروژن و اسیدآمینه موجود است. از سوی دیگر باعث افزایش تداوم اثر ازت و جلوگیری از شستشوی آن در خاک شده که در نهایت کارایی اثر ازت Nitrogen (NUE) (Use Efficiency) را افزایش می دهد.
مواد هیومیکی افزوده شده به خاک مانند یک اسفنج عمل کرده و بسیاری از املاح محلول از جمله کلرور سدیم را به خود جذب می نماید و درصورت لزوم در اختیار گیاه قرار می دهد. اسیدهیومیک توسط اتصال گروه COOH- خود با کاتیونهای Na+ ، Mg+2 ، Ca+2 و K+ موجب خنثی سازی اثرات شوری کاتیونهای مذکور و درنهایت کاهش درجه شوری خاک می گردد.
این نکته حائز اهمیت است که در مورد عناصری مانند سدیم که تقریباً هیچ گیاهی به آن احتیاجی ندارد انتقال سدیم از اسیدهیومیک به سمت گیاه صورت نمی گیرد، لذا مواد هیومیکی به تدریج اشباع شده و کارایی خود را از دست می دهند، به همین دلیل به کارگیری مجدد موادهیومیکی الزامی است.
ظرفیت تبادل کاتیونی به معنای حداکثر مقدار کاتیونی است که وزن معینی از خاک قادر است در خود جذب یا نگهداری نماید. این ظرفیت را برحسب میلی اکی والان در صد گرم خاک خشک(meq/100gr) نشان می دهند. ذرات اسیدهیومیک و اسیدفولویک دارای ظرفیت تبادل کاتیونی فوق العاده بالایی هستند و درصورتیکه به خاک افزوده شوند، ظرفیت نگهداری آب و عناصر غذایی را اتقا می بخشند که این به معنی جلوگیری از تثبیت و شسته شدن عناصر در خاک می باشد.
